AWB is met de Kadernota 2018 allerminst gelukkig
Bij de Kadernota maakt de raad zijn ambities en de kaders voor het opstellen van de begroting 2018 aan het college kenbaar. Als er geen extra geld komt van het rijk moet de OZB volgens het college eenmalig met 17,5 % worden verhoogd. Dit is inclusief de jaarlijkse indexering van 2,5 %. Deze verhoging levert de gemeente € 480.000,00 extra op.
Het geeft aan hoe dit college alleen de belastingkraan weet te vinden bij tegenslagen. Gelukkig is er inmiddels extra geld bij gekomen. Wel meent het college nog steeds de OZB te moeten verhogen, maar met 2,5% extra gedurende de komende 4 jaar. Een amendement om geen extra OZB verhoging door te voeren is tegen advies van het college in aangenomen, met dien verstande dat de discussie hierover verschoven is naar de begroting 2018 in oktober november.wij hebben gemeend tegen de nota te moeten stemmen, omdat het college denkt dat extra belasting noodzakelijk is en met extra argumenten daarvoor in oktober kan komen. Wij willen niet gebonden zijn aan deze afspraken.
Een van de onvermijdelijk posten zijn de hoge kosten voor de individuele Jeugdzorg. Aalst Waalre Belang heeft zowel bij de jaarrekening 2015 als bij de begroting 2017 geconstateerd dat de gemeente de kosten voor de Jeugdzorg niet in de hand heeft en dat er vanuit het Rijk te weinig middelen voor de Jeugdzorg aan de gemeente zijn toegekend. Verwacht wordt dat de kosten Jeugdzorg in 2018 € 1,9 miljoen bedragen. Toch moeten we er voor blijven zorgen dat de jeugd die deze zorg nodig heeft die ook krijgt. Ruimte voor nieuw gewenst beleid biedt de Kadernota, evenals in de voorgaande jaren, vooralsnog niet. Het gevoerde beleid van dit college in deze periode leidt tot een ongekende verhoging van de OZB. Die wat AWB betreft niet acceptabel is. Ook voor de jaren 2020 en 2021 geven de ramingen een tekort te zien van respectievelijk € 28.000,00 en € 226.000,00. AWB zal bij het college dan ook aandringen op verdere bezuinigingen. Omdat dit de laatste Kadernota van deze raadsperiode is kijken we kort terug op datgene wat wij in deze periode hebben bereikt. We noemen in dezen de herbouw van het gemeentehuis op de oude locatie en het behoud van Het Klooster als ontmoetingscentrum voor Waalre-dorp. Wij hebben o.a. meegewerkt aan de aankoop van de brede school Ekenrooi. Waar we niet aan hebben meegewerkt is o.a. de bouw van het appartementencomplex De Meeris op vervuilde grond, de bouw van het Bastion hotel, de bouw van een grote zaal bij het nieuwe gemeentehuis, de door het college voorgestelde oplossing voor de huisvesting asielzoekers, de aanleg van een milieustraat voor puin en tuinafval op de gemeentewerf en de sloop van gemeenschapshuis ‘t Hazzo. Zie de items hiernaast op deze pagina.
Hieronder de eerste termijn zoals die door onze fractievoorzitter Peter Oolbekkink is uitgesproken.
Eerste termijn behandeling Kadernota 2018.
Voorzitter,
Wat moeten wij als oppositiepartij met de laatste Kadernota van deze raadsperiode. Het begint al met de titel “Kadernota 2018, verbinden, besturen, vernieuwen: Waalre als innovatieve netwerkgemeente. Over het verbinden zullen we het maar niet hebben, daar heeft deze coalitie geen boodschap aan gehad. Dan de innovatieve netwerkgemeente: afgesproken was deze omschrijving niet meer te gebruiken omdat die moeilijk uit te leggen valt. Blijkbaar houdt het college het liever vaag.
Inhoudelijk ging deze kadernota in eerste instantie uit van een volgens dit college noodzakelijke verhoging van de onroerende zaakbelastingen met 15 %. Dit bovenop de jaarlijkse stijging van 2,5%. Door een meevaller uit het gemeentefonds (het geld dat gemeenten van het rijk krijgen), wordt nu voorgesteld deze 15% te vervangen door 4 jaar achter elkaar 2,5 %. Hierdoor stijgt de OZB de komende 4 jaar met elk jaar 5%. Voor AWB is dit moeilijk te verteren. Niet alleen regeert dit college hiermee over zijn graf heen, maar voor Aalst Waalre Belang geldt als stelregel dat: “Een eventuele extra verhoging van de OZB wordt goed gemotiveerd en zo laag mogelijk gehouden” .
Wij hebben dan ook met name gekeken naar het antwoord op de vraag: Waarom noodzakelijk?
Volgens dit college om enerzijds een aantal onvermijdelijke posten te kunnen betalen en om anderzijds de ambitie en de gewenste omslag van werken te kunnen realiseren. Wat is die ambitie van dit college? De Kadernota lezende is het woord ambitie al een te zwaar woord voor de plannen van dit college en zijn deze plannen vervat in een drietal scenario’s met onvermijdelijke en sterk gewenste posten en een “aanvullende ambitie”.
Bij de onvermijdelijke kosten springt op de eerste plaats de individuele voorziening natura jeugd in het oog. Aalst Waalre Belang heeft zowel bij de jaarrekening 2015 als bij de begroting 2017 geconstateerd dat de gemeente de kosten voor de Jeugdzorg niet geheel in eigen hand heeft en dat vanuit het Rijk te weinig middelen voor de Jeugdzorg aan de gemeente zijn toegekend. De verwachting is dat de kosten voor de Jeugdzorg in 2018 € 1,9 miljoen gaan bedragen. Ook verwachten wij van de Raadswerkgroep Sturing Sociaal Domein geen voorstellen die op korte termijn tot een structurele verlaging van de uitgaven Jeugdzorg zullen leiden. AWB staat echter op het standpunt dat de jeugd die deze zorg nodig heeft die ook dient te krijgen. De jeugd is namelijk onze toekomst.
De kosten zijn voor ons dan ook op dit moment eveneens onvermijdelijk. Maar we kunnen zo niet doorgaan. We moeten ons nu afvragen hoe dit verder moet. Een jaarlijks tekort van € 800.000-1.000.000 kunnen we niet lang vol houden. Het tafelzilver is al verkocht en de reserves uitgehold. Op het VNG congres heeft Jo Claessen gesproken met de secretaris generaal van het Ministerie van volksgezondheid Welzijn en Sport. Deze beweerde dat de gemeenten voldoende middelen van het Rijk ontvangen om de kosten voor de Jeugdzorg te dekken. Hij is bereid om naar Waalre te komen om ons te komen uitleggen hoe wij dat moeten aanpakken. Een uitdaging die onze fractie door de raad graag opgepakt en ingepland wil zien.
Verder de nieuwe Privacyregeling en Omgevingswet. De inwerkingtreding van de Omgevingswet wordt naar alle waarschijnlijkheid wederom met een en wellicht met twee jaar uitgesteld en ook de ontwikkeling en voortgang van het Digitaal Stelsel Omgevingswet laat nog jaren op zich wachten. Wat AWB betreft is deze post dan ook niet onvermijdelijk. Fasering en beperken tot hetgeen wettelijk is verplicht lijkt ons vooralsnog de aangewezen weg. Wij hoeven niet in alles voorop te lopen en zeker niet wanneer het Rijk geen middelen voor de implementatie van deze Wet beschikbaar stelt en de inwerkingtreding nog onzeker is. De transities in het sociaal domein maar ook het inmiddels voorlopig stilgelegd project modernisering Basisregistratie Personen mogen hier als voorbeeld dienen.
Dat de aanstelling van een functionaris gegevensbescherming wettelijk verplicht is betekent dat deze taken ook bij een bestaande medewerker kunnen worden ondergebracht. Wij vragen ons af of het college die mogelijkheid serieus heeft onderzocht.
Gelet op de laatste uitspraak van de Raad van State met betrekking tot de aansluiting van de west parallel in Veldhoven is ook hier geen haast geboden en kan ons inziens met de secretariële ondersteuning van het Gebiedsbureau worden gewacht. Met de centrumontwikkeling Aalst loopt het college vooruit op een nog door de gemeenteraad vast te stellen visie.
Wat de onderhoudskosten N69 betreft vragen wij ons af of de weg in 2019, gelet op de opgelopen vertraging, wel aan de gemeente wordt overgedragen.
Preventie zorg Sociaal Domein is wat ons betreft onvermijdelijk omdat ons inziens door te investeren in preventieve zorg op termijn de inkoop van dure zorg kan worden beperkt.
Gelet op de beperkte middelen zouden wij het gevraagde bedrag voor 2018 echter willen halveren.
Kortom, gelet op het feit dat Waalre de tering naar de nering moet zetten, dient een aantal onvermijdelijke posten wat ons betreft als vermijdelijk te worden aangemerkt en kan een aantal in tijd en geld worden gefaseerd, dan wel verlaagd.
Niet uit te leggen is De Kracht van Waalre, gebaseerd op de reeds in maart 2016 door de raad vastgestelde toekomstvisie, die op haar beurt is gestoeld op de door de raad reeds op 2 april 2013 vastgestelde Visie op de samenleving Waalre. Tot nu toe heeft de Kracht van Waalre niet geleid tot de gewenste nieuwe ontwikkelingen. Zo worden er nog steeds geen voorstellen met verschillende scenario’s, waaruit de raad kan kiezen door het college aan de raad voorgelegd.
Ook worden er nog steeds uitgewerkte plannen aan de burgers voorgelegd voor inspraak in plaats van aan de burgers te vragen om met plannen te komen en over de uitwerking en uitvoering mee te praten. Wat AWB betreft moeten we nu onderhand daadwerkelijk aan de slag, waarvoor ons inziens geen extra geld benodigd is.
Ook voor de doorontwikkeling van het stedelijk gebied, waarvan u zelf aangeeft “Het is onduidelijk, maar niet ondenkbeeldig dat hier nieuwe ambities en daarmee kosten voortvloeien”. Wat AWB betreft wachten we vooralsnog de ontwikkelingen af.
Het speelruimtebeleid dient te worden uitgevoerd. Wat AWB betreft zouden we daar zelfs een geringe OZB verhoging voor over hebben omdat een daaraan gelinkte verhoging wat ons betreft aan onze inwoners is uit te leggen. Gelet op de aangepaste financiële resultaten maar ook door onvermijdelijke posten als vermijdelijk aan te merken, posten in tijd en geld te faseren danwel te verlagen kan het speelruimtebeleid zonder de voorgestelde verhoging van de OZB worden uitgevoerd.
Ik kom tot een afronding. Niet alleen noopt deze Kadernota 2018, die meer weg heeft van een ontwerp begroting, tot een verhoging van de OZB maar ook zijn in deze raadsperiode de reserves uitgehold en zijn de baten uit de bouwgrondexploitaties opgesoupeerd. Gelet op het vorenstaande zijn wij met deze Kadernota 2018 dan ook allerminst gelukkig.
Wij realiseren ons dat het, gelet op het feit dat de coalitie zich niets gelegen laat aan de oppositie, weinig zin heeft om deze Kadernota te amenderen. Wij hebben ons de moeite dan ook bespaard en hopen tegen beter weten in dat het college de genoemde suggesties zal over nemen.